Covilhã - As suas Igrejas II

   Pesquisando no "site" do Arquivo Nacional da Torre do Tombo (ANTT) sobre o Mosteiro de São Pedro de Arganil, verificámos que em 1187 se designava por Mosteiro de Arganil, mas mais tarde por Monasterij Sancti Petri de Arganil,  como nos aparece no documento que vamos apresentar e, posteriormente, por Mosteiro de Folques ou Mosteiro de São Pedro de Folques. Sobre a igreja de Sancti Iohanis de Manta in Collo de Covelliana sabemos que o padroado desta igreja foi doado ao Mosteiro por João Mendes, seu fundador e ainda que houve uma questão judicial em que foram partes os clérigos e paroquianos da igreja da Covilhã e o prior e frades do Mosteiro de São Pedro de Arganil de que foi delegado apostólico o bispo da Guarda (Egitânia). Publicamos hoje alguns destes documentos encontrados no espólio de Luiz Fernando Carvalho Dias.  

Arganil

Covilhã
Fotografia de Miguel Nuno Peixoto de Carvalho Dias

1-

             V. divina miseratione Egitaniensis episcopus delegatus a Summo Pontifice.

            Dilectis in Christo filiis Lubierio Iohanis priorj Sancti Martini. Roderico Petri et Petro Suarij clericis Sancti Bartolomei et Sancti Salvatoris de Covilliana salutem et benedictionem.

            Noveritis quod nos cognovimus de causa que vertebatur inter priorem et frates Monasterij Sancti Petri de Arganil ex una parte et inter clericos et parrochianos ecclesie Sancti Iohanis de Manta in Collo de Covelliana ex altera et tulimus sentenciam pro fratribus unde mandamus nobis auctoritate qua fungimur quod detis eam executionj jnpeditores et rebelles per censuram ecclesiasticam conpellendo. Quod sinon omnes hiis exequendis potueris interesse duo vestrum ea nichillominus exequantur vel saltem unus.

            Datum apud Agardiam viij.to idus Maij. In Eª Mª. CCª. Lxxxª iiijª (1246)

2- 

              Frater Velascus divina miseratione Egitaniensis episcopus.

            Universis parrochianis ecclesie Sancti Johanis de Manta in Collo de Covilliana Egitaniensis diocesis salutem et benedictionem.

            Noveritis quod nos ad presentationem venerabilium religiosorum virorum prioris et conventus Monasterij Sancti Petri de Arganil Colinbriensis diocesis qui sunt patronj ipsius ecclesie Sancti Johanis de Manta in Collo Martino Stephanj canonico ipsius Monasterij latorj presencium nobis presentato libero et absoluto ab obedientia predictorum prioris et conventus salva ordinis disciplina ecclesiam Sancti Johanis de Manta in Collo nostre diocesi vacante autoritate ordinaria confirmamus vobis omnibus et singulis percipiendo mandantes quatinus eidem Martino Stephanj tanquam priori vestro obediatis et decimas et omnia alia iura ipsius ecclesie sibi bene et fideliter persolvatis.

            Nos enjm damus eidem potestatem conpellendj pro omnibus iuribus ipsius ecclesie supradicte.

            Datum Gardie viijº jdus Februarj Era Mª CCCª Nona. (1271)

3-

              V. divina miseratione Egitaniensis episcopus delegatus a Summo Pontifice.

            Dilectis in Christo filiis priorj ecclesie Sancte Marie archipresbitero et clericis de Covilliana salutem et benedictionem.

            Cognoscentes de causa que erat inter clericos et parrochianos ecclesie Sancti Iohanis de Manta in Collo et inter priorem et fratres manasterij de Arganil super iure patronatus et rebus aliis ipsius ecclesie Sancti Iohanis consideratis rationibus per omnia et confessionibus et inspecta manda quam fecit Johanes Menendj pro anima sua Monasterio de Arganil provt habettur in sua karta sigillata sigillis autenticis adiudicavimus sentencialiter quod prior et fratres Monasterij de Arganil sint patroni ipsius ecclesie Sancti Iohanis iusticia exigente mandantes quodsi parrochianj vel clerici ecclesie predicat (?) eos impedierint in executione presentis iusticie ecclesia Sancti Iohanis de Manta in Collo sit subposita ecclesiastico interdicto. Et omnes inpeditores et rebelles excomunicationis vinculo actoritate apostolica innodabimus et penas curabimus aumentare.

            Datum apud Agardiam viijº Kalendas Maij.

4-

             Jn dei nomine.

            Hec est manda quam? . J. Menendj pro anima sua salute Monasterio de Arganil et priori domno. M. et fratribus suis concedit eis dando ius patronatus ecclesiam iuro hereditario de novo a primo fundavit lapide et cum ipso patronatu dat eis unam veniam cum suo torculari et unam almuniam cum suis fructibus et cum arboribus et cum ipsa domo quod est ibi sicut dividitur cum altera almunia quam emit de Petro Menendi et alia parte cum vinea nova per unum auclerium (?) scilicet tali conditione ut possideat illas vita sua et nec donet nec vendat eas nisi causa captivitatis vel conbultionis vel miserie jus autem patronatus ecclesie quamvis ipsa quod absit evenerint supradictum monasterium absque condicione aliqua habeat in eternum. Et hoc testamentum facere pro remedium anime sue et ut in unosquoque anno faciant illi singulariter anniversarium. Ut autem robur perpetuum hec manda obtineat et ut aliquis non possit contra ipsam venire dictam mandam fecit scribi in presenti pagina et bullari sigillo suo et sigillo prioris M. Sanctee Marie de Covellianae et J. Menendi qui tunc temporis erat vicarius. M. Egitaniensis episcopi ut prior et fratres ducant eam senper in testimonium. Et hec pagina fuit facta et bullata apud Covellianam mense Agusti sub Eª CCª Lª iijª. Regnante rege Alfonso in Portugalia. (1215 – D. Afonso II)

5-

               In Dei nomine.

            Ego V. Dei miseratione Egitaniensis episcopus delegatus a Summo Pontifice in causa que vertitur inter clericos et parrochianos ecclesie Sancti Iohanis de Manta in Collo de Covelliana ex una parte et inter priorem et fratres monasterij Sancti Petri de Arganil ex altera super iure patronatus et rebus aliis ipsius ecclesie Sancti Iohanis consideratis rationibus per omnia et allegationibus et confessionibus et intrumentis et omnibus hinc inde propositis sentenciarij iuspatronatus ipsius ecclesie Sancti Iohanis de Manta in Collo inpectare ad priorem et fratres Monasterij de Arganil et ipsos tanquam patronos esse et honorandos et tractandos.

            Actum fuit istud in Agardia in palatio dominj episcopi. Mense Aprilis viijº kalendas Maij. In Eª CCª Lxxxª. iiijª. (1246)

6-

              V. Dei miseratione Egitaniensis episcopus delegatus a Summo Pontifice.

            Dilectis in Christo filiis venerabilj concilio pretori (1) et alcaldibus de Covilliana salutem et benedictionem.

            Cognoscentes de causa que erat inter clericos et parrochianos ecclesie Sancti Iohanis de Manta in Collo et inter priorem et fratres manasterij de Arganil super iure patronatus et rebus aliis ipsius ecclesie Sancti Iohanis consideratis rationibus per omnia et confessionibus et inspecta manda quam fecit Johanes Menendj pro anima sua Monasterio de Arganil provt habettur in sua karta sigillata sigillis autenticis adiudicavimus sentencialiter quod prior et fratres Monasterij de Arganil sint patroni ipsius ecclesie Sancti Iohanis iusticia exigente mandantes quodsi parrochianj vel clerici ecclesie predicat (?) eos impedierint in executione presentis iusticie ecclesia Sancti Iohanis de Manta in Collo sit subposita ecclesiastico interdicto. Et omnes inpeditores et rebelles excomunicationis vinculo actoritate apostolica innodabimus et penas curabimus aumentare.

            Datum apud Agardiam viijº Kalendas Maij.

(1) - priori (?), prelatu

(Continua)

Fonte - ANTT, Cx. mº 2, nº 4 

As Publicações do Blogue:

http://covilhasubsidiosparasuahistoria.blogspot.pt/2012/09/covilha-as-publicacoes.html

http://covilhasubsidiosparasuahistoria.blogspot.pt/2013/05/covilha-o-2-aniversario-do-nosso-blogue.html

Estatística baseada na lista dos sentenciados na Inquisição publicada neste blogue:
http://covilhasubsidiosparasuahistoria.blogspot.pt/2011/11/covilha-lista-dos-sentenciados-na.html

Publicações sobre as igrejas no nosso blogue:

http://covilhasubsidiosparasuahistoria.blogspot.pt/2014/03/covilha-as-suas-igrejas-i.html
http://covilhasubsidiosparasuahistoria.blogspot.pt/2012/10/covilha-as-igrejas-do-seculo-xiv.html